Mede door de opkomst van blended onderwijs begint de grens tussen theorie- en praktijkonderwijs te vervagen. ‘Voor opleidingsinstituten ligt er dan ook een mooie taak om praktijkopleiders te faciliteren door het blended onderwijs goed gestructureerd op te bouwen en in te richten.’

Als docent en onderwijskundige is Lia Bijkerk altijd bezig met het verbeteren van het onderwijs. Door het toevoegen van spelvormen en andere activerende werkvormen, het verbeteren toetsen of juist het aandacht geven aan de begeleiding van de studenten. Zij doet dit vanuit Edufit, een onderwijskundig advies en -trainingsbureau.

Trends

Tijdens een cursus Didactische bekwaamheid die ze in 2014 verzorgde, kwam een student voor een opdracht met een opvallende werkvorm: een game voor de telefoon. ‘Omdat ik ook boeken schrijf over werkvormen, triggerde mij dat meteen’, vertelt Bijkerk. In de jaren daarna leerde ze online tools niet alleen tot in de puntjes beheersen, maar ze ook didactisch in te zetten. ‘Ik liep net vooruit op de trend, want toen corona in maart 2020 uitbrak, kregen we steeds meer aanvragen: eerst over online lesgeven en al snel ook over hoe je studenten activeert in online onderwijs.’

Formule

Inmiddels is het hoger onderwijs weer toegankelijk voor fysiek onderwijs. Toch pleit Bijkerk ervoor om de ervaring die de afgelopen twee jaar is opgedaan met online onderwijs en digitale werkvormen te blijven gebruiken. ‘Je kunt het leerrendement ermee vergroten. Optimaal resultaat is gebaseerd op de formule capaciteit maal motivatie maal gelegenheid. Een student moet de stof kunnen en willen leren. Daarnaast is de gelegenheid nodig om te leren, bijvoorbeeld tijd om te oefenen of door over de juiste materialen te beschikken zoals een eigen laptop. De onderwijsinstelling kan dit positief beïnvloeden door de factor ‘meedoen’. Als studenten online kunnen aanhaken of zich met een e-learning al thuis kunnen inlezen of verdiepen, maak je meer gebruik van gelegenheid om te leren.’

Regie bij de student

Blended onderwijs bestaat uit een mix van leeractiviteiten: individueel, klassikaal, in een groep en in de praktijk. Blended onderwijs geeft de student meer regie. ‘Motivatie wordt beïnvloed door drie elementen. Autonomie om te studeren op eigen tijd en plaats en met een flexibele opleiding, de relatie met de docent tijdens lesmomenten (online en op locatie) en met de medestudenten (tijdens de les en tijdens groepsopdrachten) en ten slotte competentie waarbij de student duidelijke opdrachten en toetsen krijgt en hier het nut voor de praktijk van inzet. Met die ingrediënten en het stappenplan Blended Onderwijs Ontwerpen kunnen docenten tot een juiste blend komen.’

Tekst: Naomi van Esschoten

Lia Bijkerk is één van de experts tijdens onze Masterclass Blended leren in het zorgonderwijs.