Feedback geven is een essentieel onderdeel van effectief leiderschap en teamcommunicatie. Een gestructureerde aanpak kan ervoor zorgen dat feedback op een duidelijke, eerlijke en positieve manier wordt gegeven. Het SBI-model (Situatie-gedrag-impact) is een krachtige methode die hierbij kan helpen. In dit artikel leggen we uit hoe je het SBI-model kunt gebruiken om feedback te geven die leidt tot verbeteringen en een positieve werkcultuur.
Wat is het SBI-model?
Het SBI-model is een eenvoudig, maar effectief model voor het geven van feedback. Het model bestaat uit drie belangrijke elementen:
- Situatie
- Gedrag
- Impact
Het model legt de nadruk op het beschrijven van specifieke situaties en het gedrag van de persoon, zonder in te boeten op objectiviteit of emoties. Dit helpt misverstanden te voorkomen en zorgt voor eerlijke en heldere communicatie.
1. Situatie: Beschrijf de context
Het geven van duidelijke feedback begint met het benoemen van de situatie. Dit betekent dat je aangeeft wanneer en waar het specifieke gedrag heeft plaatsgevonden. Door de context helder te maken, voorkom je dat je feedback te vaag of generaliserend overkomt.
Voorbeeld:
“Tijdens de teamvergadering van gisteren, om 14:00 uur, tijdens de bespreking van het projectplan…”
Door de situatie te benoemen, weet de ontvanger precies wanneer en waar het gedrag plaatsvond, wat zorgt voor helderheid.
2. Gedrag: Leg het gedrag duidelijk uit
Het tweede onderdeel van het SBI-model is het benoemen van het gedrag. Dit gaat over wat de persoon specifiek heeft gedaan, zonder interpretaties of oordelen. Het gedrag moet concreet en observeerbaar zijn.
Voorbeeld:
“… zag ik dat je voortdurend onderbrak toen anderen aan het woord waren.”
Het is belangrijk dat je specifiek bent, zodat er geen verwarring ontstaat over wat je bedoelt.
3. Impact: Beschrijf het effect van het gedrag
Het laatste element van het SBI-model is het uitleggen van de impact van het gedrag. Hoe heeft het gedrag invloed gehad op de situatie, het team of de organisatie? Dit helpt de ontvanger te begrijpen waarom het gedrag belangrijk is en hoe dit hen of anderen beïnvloedt.
Voorbeeld:
“Dit zorgde ervoor dat de vergadering vertraagde en dat anderen zich niet gehoord voelden.”
Door het effect van het gedrag aan te tonen, maak je duidelijk waarom de feedback belangrijk is.
Waarom is het SBI-model zo effectief?
Het SBI-model zorgt voor heldere, constructieve feedback die gericht is op gedragingen en niet op de persoon zelf. Dit maakt de feedback minder bedreigend en zorgt voor een positieve verandering in het gedrag. Het model helpt ook om objectief te blijven en voorkomt dat de feedback emotioneel of subjectief overkomt.
Tips voor het toepassen van het SBI-model
- Wees specifiek: Hoe gedetailleerder je bent over de situatie, het gedrag en de impact, hoe effectiever de feedback zal zijn.
- Blijf objectief: Vermijd waardeoordelen of emoties in je feedback. Focus alleen op het gedrag en de impact.
- Gebruik positieve feedback: Het SBI-model kan niet alleen voor negatieve, maar ook voor positieve feedback worden gebruikt. Zorg ervoor dat je ook waardering toont voor goed gedrag.
- Wees tijdig: Geef feedback zo snel mogelijk na de situatie, zodat de persoon zich de gebeurtenis kan herinneren en actie kan ondernemen.
Voorbeelden van het SBI-model in de praktijk
Voorbeeld 1: Positieve feedback
“Tijdens de presentatie afgelopen maandag (situatie), zag ik dat je de informatie duidelijk en gestructureerd uitlegde, waardoor het team het goed begreep (gedrag). Dit hielp om de projectdoelen sneller vast te stellen en gaf het team vertrouwen in het proces (impact).”
Voorbeeld 2: Constructieve feedback
“Tijdens de laatste vergadering (situatie), merkte ik dat je vaak je collega onderbrak terwijl hij sprak (gedrag). Dit maakte het voor anderen moeilijker om hun ideeën te delen (impact). Laten we proberen elkaar meer ruimte te geven om uit te spreken.”
Het SBI-model en organisatiecultuur
Het regelmatig toepassen van het SBI-model kan bijdragen aan een cultuur van openheid en wederzijds respect binnen een organisatie. Het helpt medewerkers om te begrijpen welk gedrag gewenst is en stimuleert een leeromgeving waarin mensen zich veilig voelen om zich te ontwikkelen.
Het SBI-model is een krachtig hulpmiddel voor het geven van gestructureerde en constructieve feedback. Door de situatie, het gedrag en de impact duidelijk te benoemen, voorkom je misverstanden en kun je positieve veranderingen teweegbrengen. Of je nu leidinggevende bent of collega, het SBI-model is een waardevolle tool om communicatie te verbeteren en de prestaties binnen een team te bevorderen.
