Stagediscriminatie blijft een probleem binnen het mbo-onderwijs. Voor docenten is het een uitdaging om studenten goed voor te bereiden zonder onnodige stress te veroorzaken. Dit artikel biedt praktische handvatten op basis van onderzoek van het Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS), inclusief tips voor een effectieve aanpak in de lespraktijk.
Wat is stagediscriminatie en hoe bespreek je het?
De impact op studenten
Stagediscriminatie kan studenten ontmoedigen en schade toebrengen aan hun zelfbeeld en welzijn. Hoewel discriminatie in Nederland verboden is, komt het regelmatig voor. Het bespreekbaar maken hiervan kan echter extra spanning veroorzaken bij studenten.
Belang van een structurele aanpak
Uit het onderzoek van KIS blijkt dat lessen over stagediscriminatie vaak afhangen van individuele docenten en opleidingen. Het structureel inbedden van dit onderwerp in het curriculum is essentieel om studenten weerbaar te maken en hen te helpen gezonde copingstrategieën te ontwikkelen.
Tips voor docenten
1. Focus op het systeem, niet alleen op de student
Hoewel het belangrijk is om studenten voor te bereiden, moet de nadruk liggen op het aanpakken van stagediscriminatie als maatschappelijk probleem. Het voorkomen van stagediscriminatie is de eerste prioriteit, zoals beschreven in het stagepact. Initiatieven zoals stagematching op basis van leerwensen zijn waardevolle middelen om dit te realiseren.
2. Maak stagediscriminatie een vast onderdeel van het curriculum
Door lessen over stagediscriminatie te verankeren in het onderwijsprogramma, zorg je ervoor dat elke student deze informatie ontvangt. Betrek hierbij actuele en onderbouwde kennis uit onderzoek.
3. Herken en benoem stagediscriminatie
Zorg ervoor dat studenten weten wat stagediscriminatie inhoudt en hoe ze het kunnen herkennen. Maak duidelijk dat het nooit de schuld is van de student en dat discriminatie niet geaccepteerd hoeft te worden.
Ondersteun studenten met gezonde copingstrategieën
Sociale steun en reflectie
Moedig studenten aan om steun te zoeken bij vrienden, familie of een begeleider. Het delen van ervaringen met anderen kan de impact van discriminatie verminderen. Scholen kunnen dit faciliteren door bijvoorbeeld een veilige ruimte te creëren waar studenten ervaringen kunnen uitwisselen.
Alertheid op risicovol gedrag
Sommige copingstrategieën, zoals overmatig aanpassen of middelengebruik, kunnen schadelijk zijn. Als docent is het belangrijk om deze signalen te herkennen en studenten te wijzen op alternatieven, zoals professionele hulp of sociale ondersteuning.
Positieve identiteitsvorming
Een sterke culturele of etnische identiteit kan beschermen tegen negatieve effecten van discriminatie. Ondersteun deze identiteit en stimuleer een omgeving waarin studenten zichzelf kunnen zijn.
Veelgestelde vragen
1. Hoe kan ik stagediscriminatie bespreekbaar maken zonder studenten te belasten?
Begin met het bieden van duidelijke en feitelijke informatie over stagediscriminatie. Gebruik voorbeelden en focus op het versterken van hun vaardigheden en bewustzijn, zonder de nadruk te leggen op negatieve uitkomsten.
2. Hoe herken ik risicovolle copingstrategieën bij studenten?
Let op signalen zoals overmatige stress, vermijdingsgedrag of overmatig middelengebruik. Bespreek deze observaties met de student en verwijs hen door naar een vertrouwenspersoon of schoolmaatschappelijk werk.
3. Hoe kan ik bijdragen aan een structurele aanpak binnen mijn opleiding?
Werk samen met collega’s om stagediscriminatie te verankeren in het curriculum. Stel een protocol op voor het melden van discriminatie en zorg dat studenten toegang hebben tot begeleiding en ondersteuning.
