Waarom is intrinsieke motivatie belangrijk?

In het Nederlandse beroepsonderwijs staat de motivatie van studenten vaak onder druk. Veel studenten leren vanuit een gevoel van verplichting, ook wel ‘moetivatie’ genoemd. Onderzoek wijst echter uit dat intrinsieke motivatie – leren omdat de student het zelf wil – leidt tot dieper leren, meer inzet en betere resultaten op de lange termijn.

Een effectieve manier om intrinsieke motivatie te bevorderen, is door autonomie en structuur te combineren. Door studenten inspraak te geven en heldere verwachtingen te bieden, voelen ze zich competent en verantwoordelijk voor hun eigen leerproces. Bovendien draagt een leergerichte aanpak bij aan duurzame motivatie, omdat studenten zich meer richten op hun groei dan op prestatiedoelen.

Van ‘moetivatie’ naar motivatie: praktische strategieën

Autonomie en keuzevrijheid bieden

Geef studenten de mogelijkheid om te kiezen hoe ze opdrachten aanpakken. Dit kan variëren van het bepalen van de volgorde van opdrachten tot het kiezen van werkpartners. Het bevorderen van autonomie zorgt ervoor dat studenten zich meer betrokken voelen bij hun leerproces.

Structuur combineren met ondersteuning

Heldere verwachtingen en consequente begeleiding bieden een veilige basis voor studenten. Door tegelijkertijd keuzemogelijkheden aan te bieden en uitleg te geven over het belang van de lesstof, wordt structuur ondersteunend aan autonomie.

Focus op leerproces en vooruitgang

Vermijd een te grote nadruk op cijfers. Gebruik toetsen en evaluaties om de voortgang van studenten inzichtelijk te maken. Benadruk individuele vooruitgang en inzet in plaats van uitsluitend eindresultaten.

Tien tips voor motiverend lesgeven

1. Sluit aan bij de belevingswereld: Maak de relevantie van de lesstof duidelijk en koppel deze aan situaties die voor studenten herkenbaar zijn.
2. Bied toekomstperspectief: Help studenten inzien hoe wat zij leren bijdraagt aan hun persoonlijke doelen en professionele ontwikkeling.
3. Gebruik informatieve taal: Vermijd dwingende taal zoals “je moet”, en kies voor ondersteunende formuleringen.
4. Stimuleer zelfsturing: Laat studenten keuzes maken over hoe zij leren en welke opdrachten zij uitvoeren.
5. Pas begeleiding aan per student: Stem de mate van ondersteuning af op de behoeften van individuele studenten.
6. Luister naar de student: Vraag naar wensen en meningen en speel hierop in.
7. Verminder focus op cijfers: Benader toetsen als reflectietools en niet als doelen op zich.
8. Richt je op vooruitgang: Bespreek individuele groei en inzet met studenten.
9. Spreek verwachtingen duidelijk uit: Communiceer consequent en ondersteunend over wat je van studenten verwacht.
10. Stimuleer nieuwsgierigheid: Benader studenten vanuit het idee dat iedereen intrinsiek gemotiveerd is om te leren.

Veelgestelde vragen

1. Hoe kan ik studenten meer autonomie geven zonder de controle te verliezen?

Het bieden van autonomie betekent niet dat je alle controle loslaat. Geef duidelijke kaders waarbinnen studenten keuzes kunnen maken, zoals het bepalen van werkvolgorde of groepssamenstellingen. Zorg daarnaast voor consistente begeleiding en blijf beschikbaar voor vragen.

2. Wat als sommige studenten ongemotiveerd blijven?

Ongemotiveerde studenten hebben vaak meer behoefte aan structuur en persoonlijke aandacht. Probeer hun interesses te achterhalen en koppel de lesstof daaraan. Stimuleer hen door kleine successen te benadrukken en betrokkenheid te tonen bij hun leerproces.

3. Hoe voorkom ik dat toetsen de motivatie van studenten ondermijnen?

Gebruik toetsen als een middel om inzicht te krijgen in het leerproces. Bespreek niet alleen de scores, maar ook wat goed ging en wat verbeterd kan worden. Benadruk dat het leerproces belangrijker is dan het eindresultaat.