‘Zorgmedewerkers zien leren en ontwikkelen nog vaak als een ‘moetje’’, vervolgt Els. ‘Je moet je certificeringen bijhouden, je moet bevoegd en bekwaam blijven voor de handelingen in je werk.’

Verandervaardigheden

Het op peil houden van de eigen vaardigheden is niet meer voldoende. Zorgmedewerkers zullen zich verandervaardigheden moeten aanleren. Els: ‘Ik zie de ontwikkeling van medewerkers als T-vormig. De staander is de expertise, de uitdieping van het eigen vakgebied. De legger staat voor bredere vaardigheden.’

‘Nu ligt de nadruk vooral op de staander. Risico daarvan is dat mensen op een dood spoor belanden. Die bredere vaardigheden helpen je om te veranderen, om te leren inspelen op de zorg zoals die zich de komende jaren zal ontwikkelen.’

Futureproof

En er zal veel veranderen in de ouderenzorg, merkt Els op. ‘De vergrijzing neemt toe. Tegelijk daalt het aantal zorgmedewerkers. Een grote generatie gaat met pensioen en er is onvoldoende instroom om dat op te vangen. De vraag is dan: hoe vang je met die beperkte mankracht toch de groeiende zorgvraag op?’

Digitalisering en e-health zullen een grote rol spelen. Maar ook taakinhoudelijk verandert er veel voor de zorgmedewerker. Dat vereist een goede voorbereiding voor de toekomst.

‘Maak je medewerkers in kleine stapjes ‘futureproof’’, vertelt Els. ‘Bereid ze langzaam voor op de zorg van 2030.’ Dit kan uiteraard via cursussen, maar deze zijn voor Els niet heilig: ‘Ook door gewoon mee te lopen met collega’s kun je veel leren en je vaardigheden verbreden.’

Multidisciplinaire teams

Veranderen is één ding, maar hoe zorg je dat veranderingen ook beklijven? ‘Disciplines moeten samenwerken’, zegt Els. ‘Innovaties moeten niet zomaar over de schutting gegooid worden bij zorgmedewerkers. Je kunt bijvoorbeeld iPads leveren voor zorgdossiers, maar als onduidelijk is hoe ze werken, verdwijnen ze ongebruikt in de kast. Betrek daarom de ICT ook in je multidisciplinaire teams. Door samen te werken maak je veranderingen duurzaam.’

Zorgmedewerkers moeten zich in de breedte ontwikkelen om aan de complexere zorgvragen te voldoen. ‘Zorgtaken komen bij mensen die deze voorheen niet hadden. Zo ontlasten zij hun collega’. De gastvrouw verdikt ook de sap van de zorgvrager met slikproblemen. De schoonmaker zorgt voor sfeer op de groep en signaleert zaken. Mensen met verschillende achtergronden vormen zo één team.’

Samenwerking

Deze teamvorming vraagt om goede teamskills. En ook daarin ziet Els een trend voor de komende jaren. ‘Mensen met uiteenlopende achtergrond komen bij elkaar in een team. Van schoonmakers en verzorgenden nivo 2 tot HBO-verpleegkundigen en academisch opgeleide managers. Ze moeten met elkaar leren communiceren en elkaars taal leren spreken.’

In haar eigen organisatie Topaz speelt Els al in op de ontwikkelingen zoals zij die in de komende jaren verwacht. ‘Wij hebben een e-learningplatform ontwikkeld waarmee medewerkers aan hun professionele ontwikkeling kunnen werken. Zouden wij dit zo aan hen aanbieden, dan slaat het waarschijnlijk niet aan. Daarom doen we het samen. Mensen van de ICT staan de zorgmedewerkers actief bij om zich deze nieuwe manier van leren eigen te maken.’

Om medewerkers voor te bereiden op multidisciplinaire teams, zorgt Els dat zij elkaar ontmoeten en leren kennen. ‘We organiseren lunch-meetups waarin medewerkers van de organisatie elkaar leren kennen. Er komen de mooiste dingen uit. Mensen uit totaal verschillende teams ontdekken dat zij eigenlijk met dezelfde dingen bezig zijn.’

Begin met veranderen

‘Begin gewoon met veranderingen, het plan hoeft niet helemaal uitgewerkt te zijn’, adviseert Els. ’Gaandeweg ontwikkel je het allemaal verder. Maar dóe het gewoon. Anders blijf je hangen in plannen maken. En daarvoor hebben we eigenlijk geen tijd meer.’

Geschreven door: Steven van der Jagt.

Meer over opleiden & ontwikkelen in de zorg? Bekijk ons kenniscentrum voor opleiden & ontwikkelen.

Artikelen over opleiden & ontwikkelen in de zorg in jouw mailbox? Meld aan voor onze nieuwsbrief voor leerhuizen in de zorg.