Het geheugen trainen is mogelijk voor iedereen

Voor veel studenten is het een uitdaging om grote hoeveelheden informatie te onthouden, vooral als meerdere vakken tegelijkertijd aandacht vragen. Vaak leeft het idee dat een goed geheugen een kwestie is van talent. In werkelijkheid kan iedereen geheugenvaardigheden ontwikkelen door bewuste oefening en gebruik van handige technieken.

Ervaren geheugensporters geven aan dat visualisatie en slimme geheugenmethoden hen helpen om snel veel informatie op te slaan. Onderzoek ondersteunt dit: studenten die geheugenhulpmiddelen inzetten, scoren beter dan zij die dat niet doen. Zulke technieken zorgen voor een sterkere koppeling tussen werkgeheugen en langetermijngeheugen, wat uiteindelijk leidt tot beter begrip en verwerking van de leerstof.

Handige geheugenhulpmiddelen

Informatie begrijpen vóór het onthouden

Voordat je iets probeert te onthouden, is het nuttig om te zorgen dat je het eerst echt begrijpt. Als informatie logisch is opgebouwd en betekenis voor je heeft, wordt het automatisch makkelijker te onthouden.

Leg verbanden

Koppel nieuwe informatie aan iets wat je al kent. Geïsoleerde feiten blijven minder makkelijk hangen dan gegevens die deel uitmaken van een groter geheel. En als er geen natuurlijk verband is, verzin dan een onverwachte associatie. Denk bijvoorbeeld aan het getal 212 (kookpunt van water in Fahrenheit) dat je koppelt aan een bekend telefoonnummer — een beeld van je telefoon in een kokende zee kan verrassend goed werken.

Herhaling spreiden

Informatie beklijft beter wanneer je het met tussenpozen herhaalt. Dit heet gespreid oefenen. Gebruik hulpmiddelen zoals flashcards en plan herhaalmomenten in over meerdere dagen. Bouw geleidelijk langere pauzes in tussen de leermomenten om het geheugen te versterken.

Zelftoetsing

Test jezelf regelmatig zonder te spieken. Rereading is passief; actief ophalen uit je geheugen laat zien of de kennis werkelijk beklijft. Wacht enkele uren of dagen voor je een nieuwe leerstof test — zo zie je of je het echt onthouden hebt.

Overschrijven

Door aantekeningen met de hand te schrijven, leg je verbindingen tussen motoriek en geheugen. Dit helpt bij het beter verwerken van informatie. Tijdens het schrijven hardop herhalen en visualiseren versterkt dit nog verder.

Groeperen

Verdeel informatie in behapbare delen. Bijvoorbeeld: de planten knoflook, roos, meidoorn en mosterd kun je onthouden met de afkorting GRHM. Koppel dit aan het beeld van een grahamcracker — een visuele kapstok die de woorden oproept.

Ezelsbruggetjes

Gebruik zinnen waarvan de eerste letters overeenkomen met de informatie die je moet onthouden. Denk aan “Mijn Vieze Zusje Wast Natte Was” voor de volgorde van planeten. Zulke hulpmiddelen blijven vaak lang hangen.

Hardop praten

Zeg de leerstof hardop tegen jezelf. Dit activeert meerdere hersengebieden tegelijk en maakt de informatie tastbaarder dan simpelweg markeren of herlezen.

Beweging

Lichaamsbeweging, zowel cardio als krachttraining, bevordert het geheugen. Tijdens het bewegen worden hersengebieden geactiveerd die betrokken zijn bij het leren.

Afwisselen van onderwerpen

Wissel tijdens het studeren tussen verschillende vakken of onderwerpen. Dit houdt je aandacht scherp en bevordert het leggen van verbindingen in de hersenen. Bijvoorbeeld: eerst biologie, dan geschiedenis, dan wiskunde, en weer terug.

Visuele en ruimtelijke technieken

Beeldvorming

Maak een opvallend beeld bij wat je moet onthouden. Hoe meer zintuigen je gebruikt (zien, horen, voelen, ruiken), hoe beter. Als je de hoofdstad van Louisiana wilt onthouden, denk dan aan een meisje genaamd Louise met een rode baton — zo visualiseer je “Baton Rouge”.

Geheugenpaleis

Stel je een vertrouwde plek voor, zoals je kamer, en plaats daarin beelden die staan voor wat je moet onthouden. Een ei dat van tafel druipt, een tros appels op de bank — zo leg je een mentale route aan waarlangs je de informatie kunt ‘wandelen’.

Liedjes en rijmpjes

Net als beelden helpen liedjes je om kennis op te slaan. Zoek online of er al een melodie bestaat voor wat je probeert te leren, of verzin er zelf een. Vooral voor rijtjes, regels of formules werkt dit goed.

Zintuiglijk leren

Gebruik tast, gehoor en zicht tegelijk. Als je anatomie studeert, pak dan modellen vast, benoem onderdelen hardop en bekijk ze van dichtbij. Zo activeer je meerdere hersengebieden.

Beelden en vergelijkingen

Gebruik beeldspraak om complexe ideeën te vereenvoudigen. Zie Syrië als een kom cornflakes en Jordanië als een Air Jordan-schoen. Zulke vergelijkingen maken abstracte informatie concreet en toegankelijk.

Tot slot

Het kan even wennen zijn om deze technieken toe te passen, maar met oefening worden ze steeds natuurlijker. Je hoeft niet alles tegelijk te gebruiken. Begin met een paar methoden die je aanspreken en ontdek wat het beste werkt voor jou.