Wat is eigenaarschap van leren?

Eigenaarschap van leren verwijst naar de mate waarin studenten verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leerproces. Dit concept omvat aspecten als motivatie, zelfsturing, metacognitieve vaardigheden en betrokkenheid. Tegenwoordig spelen studenten een veel actievere rol in hun ontwikkeling. In plaats van passieve ontvangers te zijn, beïnvloeden zij actief de inhoud en omstandigheden van hun leerproces.

Een belangrijk element van eigenaarschap is learner agency: de overtuiging van studenten dat hun eigen gedrag impact heeft op het leerproces. Dit stimuleert hen niet alleen om te reageren op opdrachten, maar ook om het proces actief vorm te geven.

Voordelen van eigenaarschap

Het versterken van eigenaarschap draagt bij aan:

• Meer motivatie: Intrinsieke motivatie wordt gestimuleerd doordat studenten keuzes maken die aansluiten bij hun interesses.
• Betere leerprestaties: Zelfsturing en doelgericht werken vergroten de effectiviteit van het leren.
• Zelfvertrouwen: Door autonomie te ervaren, groeit het vertrouwen van studenten in hun eigen capaciteiten.

Bovendien draagt eigenaarschap bij aan een langdurige betrokkenheid bij het leren, wat waardevol is voor zowel onderwijs als praktijk.

Nadelen en uitdagingen van eigenaarschap

Hoewel eigenaarschap voordelen biedt, kent het ook uitdagingen:

• Verschillen in vaardigheidsniveaus: Niet alle studenten zijn direct in staat om zelfstandig te leren.
• Complexiteit in beoordeling: Het werken met variabele opdrachten kan tot discussie leiden over beoordelingscriteria.
• Hoge werkdruk voor docenten: Het aanpassen van lesmethoden en feedback vergt extra inspanning.

Hoe versterken docenten eigenaarschap?

Docenten kunnen eigenaarschap versterken door:

1. Keuzes aanbieden: Geef studenten de mogelijkheid om te kiezen hoe zij opdrachten uitvoeren, zoals een geschreven verslag, een video-opname of een diagram.
2. Zelfbeoordeling stimuleren: Laat studenten hun eigen werk beoordelen aan de hand van duidelijke rubrics. Dit bevordert reflectie en inzicht in hun leerproces.
3. Gebruik van digitale hulpmiddelen: Tools zoals Mentimeter en FeedbackFruits kunnen feedbackprocessen ondersteunen en overzichtelijk maken.
4. Opdrachten aanpassen: Introduceer flexibele opdrachten met variabele zwaarte en punten, zodat studenten zelf prioriteiten leren stellen.

Praktijkvoorbeeld

Een docent in een mbo-opleiding vraagt studenten aan het einde van elk thema om potentiële tentamenvragen op te stellen. Deze vragen worden verzameld via Mentimeter en besproken in de les. Studenten denken actief na over de stof en krijgen inzicht in wat belangrijk is. Tegelijkertijd helpt dit de docent om te zien waar de kennis van de klas staat.

Een andere praktijk is het aanbieden van keuzeopdrachten. Zo kunnen studenten zelf bepalen welke taken zij uitvoeren, zolang zij aan het eind van de periode het vereiste aantal punten behalen.

Veelgestelde vragen

1. Hoe help ik studenten met weinig zelfsturing?
Begin klein door eenvoudige keuzes aan te bieden en stapsgewijs meer verantwoordelijkheid te geven. Zorg voor duidelijke kaders en begeleiding om vertrouwen op te bouwen.

2. Welke rol speelt feedback bij eigenaarschap?
Feedback versterkt eigenaarschap als deze taakgericht en ondersteunend is. Het geeft studenten inzicht in hun prestaties en hoe zij zich kunnen verbeteren.

3. Hoe voorkom ik ongelijkheid bij het beoordelen van keuzeopdrachten?
Gebruik een helder beoordelingsschema dat vooraf wordt gedeeld met de studenten. Dit zorgt voor transparantie en gelijkwaardigheid in de beoordeling.