Een jaar geleden (moment van dit interview, juni 2022) switchte José van der Wijk van de functie locatiemanager naar manager leren en ontwikkelen. Wat haar opvalt in de relatief korte tijd dat ze de functie bekleedt, is dat medewerkers vaak menen dat ze altijd alles moeten weten. ‘Ze leggen de lat hoog voor zichzelf’ licht ze toe. ‘Ik zie dat medewerkers vaker moeite hebben om aan te geven dat ze ergens hulp bij kunnen gebruiken. Maar je kunt niet altijd alles weten.’

Jonge organisatie

AristoZorg is een relatief jonge zorgorganisatie in Kennemerland, Noord-Holland Noord en Den Helder. In een paar jaar tijd groeide de instelling uit van een kleine thuiszorgorganisatie naar een organisatie met meerdere locaties. ‘We kregen er halverwege 2021 drie verpleeghuislocaties en dus ook veel nieuwe medewerkers bij’ vertelt van der Wijk. ‘Dan is het goed om ook qua leren eens onder de loep te nemen: waar willen we ons op richten? Wat is belangrijk?’

Werkgroep leren

Van der Wijk is de eerste echte manager op het leervlak. Voordat zij aantrad, was er weinig schriftelijk vastgelegd als het om leren ging. Van der Wijk pakt graag nieuwe projecten op en zet met plezier haar tanden in het proces. In eerste instantie werd een werkgroep opgericht, waar naast Van der Wijk, de bestuurder, beleidsmedewerkers en personeelszaken in vertegenwoordigd was. Het doel was om meer verdieping te brengen in het opleidingsplan, de visie te herzien en de werkprocessen te beschrijven.

Overal praktijkopleiders

Al snel werden er op alle locaties praktijkopleiders geplaatst, onder andere omdat meer coaching op de werkvloer en leren tijdens het werk, belangrijke uitgangspunten zijn van de nieuwe visie. ‘Daarmee bevorder je ook het uitwisselen van ervaringen en het bespreekbaar maken van problemen’ vindt Van der Wijk. ‘Medewerkers zien van elkaar hoe ze handelingen verrichten en vragen wellicht: “Goh, waarom doe jij dat anders dan dat ik het doe?” Dat zorgt ook voor verdieping in het werk.’

Behoeftes werkvloer

Een belangrijk uitgangspunt voor het opstellen van de visie was dat het beleid niet alleen vanuit de top bepaald kan worden. Onder meer de praktijkopleiders hebben een belangrijke signaalfunctie als het gaat om de behoeftes en ontwikkelingen op de werkvloer. Van der Wijk gaat regelmatig met ze in gesprek. Bovendien spreekt ze ook met medewerkers zelf. ‘En dan vraag ik echt goed door naar wat hun behoeftes zijn’ benadrukt ze.’

E-learnings op maat

Naar aanleiding van de bevindingen werden onder meer de verplichte e-learning modules voor de vaste medewerkers eens goed tegen het licht gehouden. Medewerkers gaven aan dat ze niet goed aansloten bij hun leerbehoeften. ‘We zijn overgestapt naar e-learnings die zich ook op gedrag richten en niet alleen op het aanleren van verpleegtechnische handelingen’ vertelt Van der Wijk. ‘Daarmee zijn de e-learnings meer op maat. Het is zoveel hectischer geworden op de werkvloer. De familie wordt mondiger en er zijn ook meer cliënten met ggz- en andere problematiek. Medewerkers worden vaak geconfronteerd met lastige kwesties en complexe gesprekken en moeten ermee om kunnen gaan. Bovendien zijn welzijn en goed omgaan met gedrag net zo belangrijk voor de zorg. Het is goed als medewerkers zich daarvan bewust zijn.’

Meer open cultuur

Een belangrijk punt in de visie is verder het creëren van een meer open en transparantere cultuur waarin medewerkers zin hebben om te leren en zich veilig voelen om over fouten te praten. Om dat doel te bereiken, zouden zowel medewerkers als leerlingen zich kwetsbaar mogen durven opstellen zodat ze ook makkelijker van elkaar leren. ‘Een van onze beleidsmedewerkers noemde het stralend falen’, zegt Van der Wijk. ‘Dat vind ik een hele mooie term.’ Van der Wijk ziet ook dat medewerkers zichzelf niet altijd de tijd gunnen om te leren. ‘Onze medewerkers zijn gewend om goed voor anderen te zorgen. Je ontwikkelen, is goed voor jezelf zorgen. Dat is minstens zo belangrijk.’

Doelen haalbaar

Om deze doelen te bereiken, is een cultuuromslag nodig, weet Van der Wijk. En dat is niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Maar ze denkt wel dat het haalbaar is. ‘Een van de grootste uitdagingen van het opstellen van een visie is dat je realistisch moet blijven. Je kunt wel een mooi ideaalplaatje opstellen maar het moet wel uitvoerbaar en werkbaar zijn. We beraden ons nu over de verdere aanpak van deze doelstelling.’

Geschreven door: Sigrid Starremans.

Meer over opleiden & ontwikkelen in de zorg? Bekijk ons kenniscentrum voor opleiden & ontwikkelen.

Artikelen over opleiden & ontwikkelen in de zorg in jouw mailbox? Meld aan voor onze nieuwsbrief voor leerhuizen in de zorg.