Hoe leraarverwachtingen leerprestaties beïnvloeden
In 1968 publiceerden Robert Rosenthal en Lenore Jacobson een baanbrekend onderzoek dat de onderwijswereld op zijn kop zette. Hun studie, bekend als “Pygmalion in the Classroom”, onthulde dat de verwachtingen die leraren van hun leerlingen hebben een aanzienlijke invloed kunnen hebben op de prestaties van die leerlingen. Dit fenomeen, sindsdien bekend als het Pygmalion-effect of het Rosenthal-effect, heeft belangrijke implicaties voor zowel het onderwijs als de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen.
Het onderzoek van Rosenthal en Jacobson
Rosenthal en Jacobson voerden hun onderzoek uit op een basisschool in Californië. Ze lieten leraren geloven dat bepaalde leerlingen, op basis van een fictieve intelligentietest genaamd de “Harvard Test of Inflected Acquisition,” een uitzonderlijk potentieel voor academische groei hadden. In werkelijkheid waren deze “veelbelovende” leerlingen willekeurig geselecteerd, zonder enige basis in hun werkelijke capaciteiten of prestaties.
Na een jaar bleek dat de leerlingen die door hun leraren als veelbelovend waren geïdentificeerd, significant betere prestaties lieten zien dan hun leeftijdsgenoten. Deze bevinding suggereerde dat de positieve verwachtingen van leraren een directe invloed hadden op de leerprestaties van leerlingen.
Mechanismen van het Pygmalion-effect
De resultaten van het onderzoek van Rosenthal en Jacobson toonden aan dat leraren, vaak onbewust, hun gedrag aanpassen op basis van hun verwachtingen van leerlingen. Enkele manieren waarop dit gebeurt zijn:
- Positieve feedback: Leraren geven meer lof en aanmoediging aan leerlingen waarvan ze hogere verwachtingen hebben.
- Uitdagende taken: Deze leerlingen krijgen meer uitdagende en stimulerende opdrachten, wat hun leerervaring verrijkt.
- Aandacht en tijd: Leraren besteden meer tijd en aandacht aan leerlingen waarvan ze denken dat ze potentieel hebben.
- Geduld en ondersteuning: Leraren zijn geduldiger en bieden meer hulp aan leerlingen waarvan ze hoge prestaties verwachten.
Deze subtiele veranderingen in leraargedrag kunnen leiden tot betere prestaties omdat leerlingen deze positieve signalen oppikken en geïnspireerd raken om harder te werken en meer te geloven in hun eigen kunnen.
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Naast verbeterde leerprestaties, blijkt ook dat leerlingen van wie leraren hoge verwachtingen hebben, zich beter ontwikkelen op sociaal-emotioneel gebied. Deze leerlingen hebben vaak een beter zelfbeeld, meer zelfvertrouwen en tonen meer doorzettingsvermogen bij het uitvoeren van leertaken. Deze factoren zijn cruciaal voor hun algehele ontwikkeling en succes, zowel binnen als buiten het klaslokaal.
Recente bevindingen
Sinds het originele onderzoek hebben talrijke studies het Pygmalion-effect verder onderzocht en bevestigd. Recente onderzoeken hebben aangetoond dat leerlingen snel doorhebben welke verwachtingen leraren van hen hebben. Dit bewustzijn beïnvloedt hun motivatie en prestaties. Het is dus essentieel dat leraren zich bewust zijn van hun eigen vooroordelen en proberen hoge, maar realistische verwachtingen te koesteren voor alle leerlingen.
Implicaties voor het onderwijs
De bevindingen van Rosenthal en Jacobson hebben belangrijke implicaties voor het onderwijs. Hier zijn enkele aanbevelingen voor leraren om het Pygmalion-effect positief te benutten:
- Bewustwording van verwachtingen: Leraren moeten zich bewust zijn van hun eigen verwachtingen en ervoor zorgen dat deze gebaseerd zijn op objectieve criteria.
- Positieve interacties: Creëer een klasomgeving waarin positieve feedback en aanmoediging centraal staan.
- Uitdagende leeromgevingen: Bied alle leerlingen uitdagende en verrijkende leerervaringen aan.
- Gelijke aandacht: Zorg ervoor dat alle leerlingen evenveel aandacht en ondersteuning krijgen.
