De kracht van de Reggio Emilia-benadering

Loris Malaguzzi, een invloedrijke Italiaanse pedagoog, is vooral bekend vanwege zijn rol in het ontwikkelen van de Reggio Emilia-benadering van onderwijs. Deze filosofie, ontstaan in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in Italië, benadrukt een kindgerichte benadering waarbij de nieuwsgierigheid en creativiteit van studenten centraal staan. Malaguzzi zag studenten niet als lege vaten die gevuld moesten worden met kennis, maar als actieve deelnemers in hun eigen leerproces. Hij geloofde dat elk kind vele ’talenten’ en ’talen’ bezit die gebruikt kunnen worden om de wereld te verkennen en te begrijpen.

De rol van de docent

In de Reggio Emilia-benadering speelt de docent een cruciale rol als begeleider en co-onderzoeker. Je functie is veel meer dan simpelweg kennis overdragen. Je bent een partner in het leerproces, die samen met de studenten ontdekkingen doet en hen helpt om hun ideeën verder te ontwikkelen. Dit betekent dat je open moet staan voor de ideeën en vragen van de studenten en bereid moet zijn om je eigen plannen en verwachtingen aan te passen op basis van wat zich in de klas afspeelt. In plaats van te dicteren wat er geleerd moet worden, ondersteun je het proces door een leeromgeving te creëren die uitnodigt tot exploratie en creativiteit.

Het belang van de leeromgeving

Malaguzzi hechtte veel waarde aan de leeromgeving als een ‘derde leraar’. Dit betekent dat de fysieke ruimte, materialen en inrichting van je klaslokaal een grote invloed hebben op hoe studenten leren en zich ontwikkelen. De omgeving moet uitnodigen tot interactie en ontdekking, met materialen die variëteit en mogelijkheden bieden voor onderzoek. Dit kan variëren van open leerruimtes tot flexibele meubelopstellingen en kunstzinnige elementen die de verbeelding prikkelen.

Samenwerking en gemeenschap

Een ander belangrijk aspect van de Reggio Emilia-filosofie is de nadruk op samenwerking. Malaguzzi geloofde dat leren een sociaal proces is dat floreert in een gemeenschap van lerenden. In jouw rol als docent moedig je samenwerking aan door groepsprojecten en interactieve activiteiten te organiseren die de sociale en communicatieve vaardigheden van studenten bevorderen. Door een sterke gemeenschap te creëren binnen je klas, help je studenten om niet alleen academisch maar ook sociaal en emotioneel te groeien.

Creativiteit en expressie

Volgens Malaguzzi hebben studenten vele ’talen’ of manieren van expressie tot hun beschikking, zoals tekenen, muziek, beweging en taal. In jouw onderwijspraktijk is het belangrijk om ruimte te geven aan deze verschillende vormen van expressie. Door een rijke variëteit aan materialen en activiteiten aan te bieden, kunnen studenten hun ideeën en gevoelens op verschillende manieren uitdrukken, wat bijdraagt aan een diepere en meer veelzijdige leerervaring.

Met de onderwijsfilosofie van Loris Malaguzzi als leidraad kun je een inspirerende en dynamische leeromgeving creëren waarin studenten als actieve ontdekkingsreizigers worden gezien. Door de rol van de docent te herdefiniëren en de leeromgeving en samenwerking te optimaliseren, zet je een belangrijke stap richting een verrijkend en toekomstgericht onderwijs.