Krapte op de arbeidsmarkt, bezuinigingen, snelle technologische veranderingen. Het waren een jaar of drie geleden aanleidingen om de visie op leren van het Maxima MC nog eens goed onder de loep te nemen. ‘Belangrijke vragen daarbij waren: wat is er veranderd in de context en de doelen?’ vertelt Marcia van de Wetering, adviseur leren bij de Academie. ‘Zo constateerden we onder meer dat het bedenken van arbeidsbesparende innovaties belangrijker is geworden vanwege het opvangen van de personeelstekorten. Verder is de mogelijkheid om je te ontwikkelen een voorwaarde om als werkgever aantrekkelijk te blijven voor medewerkers. Voldoende autonomie en eigen regie zijn essentiële begrippen in dat kader.’

Prikkelen

Het Maxima MC is een opleidingsziekenhuis voor verpleegkundigen en medisch specialisten. ‘Het leren voor de zittende medewerkers is ook heel bewust naar de Academie toegetrokken,’ vertelt Monique Dings, manager Academie. ‘Iedereen op de werkvloer leert immers van elkaar. Zo nemen studenten nieuwe kennis mee die de zittende medewerkers kan prikkelen en nieuwe inzichten kan geven.’

Hechtere samenwerking

Om de visie op leren te herzien, deden de medewerkers van de Academie onder andere literatuuronderzoek. Daaruit bleek onder meer dat het integreren van theorie en praktijk steeds belangrijker wordt. De samenwerking tussen de Academie en de opleidingsinstituten is de afgelopen jaren al hechter geworden. ‘We vinden het belangrijk om de vraagstukken die de studenten op de werkvloer tegenkomen te onderzoeken’ licht Dings toe. ‘Samen ontwikkelen we nieuwe kennis en innovaties. Op die manier wordt de kloof tussen praktijk en theorie steeds kleiner.’

Patroon inslijten

Verder werd “de werkplek als belangrijkste leeromgeving” een van de vijf leerprincipes van de nieuwe visie. Uit een sessie, die georganiseerd werd om met medewerkers te praten over (de principes) van leren, bleek dat dat inzicht op de werkvloer vaak nog niet is doorgedrongen. Van de Wetering: ‘Medewerkers zien leren vaak als het volgen van een e-learning of het bijwonen van een bijeenkomst. Terwijl de neuropsychologie laat zien dat patronen in het brein beter inslijten als het leren zo dicht mogelijk bij de eigen werkpraktijk gebeurt. Met je collega’s en je eigen specifieke patiëntengroep leer je makkelijker dan in een klasje. Zelfs beter dan op een afdeling verderop die er net wat anders uitziet.’

Simulatie op werkplek

De medewerkers van de Academie werken er hard aan om het leren op de werkvloer zo optimaal mogelijk te maken. ‘Zo hebben we geen nieuwe e-learning meer gemaakt over het omgaan met agressie en emoties op de werkvloer’ licht Van de Wetering toe. ‘Nu hebben we, onder andere, een simulatie ontworpen waarin een acteur op de werkplek komt en zich voordoet als een vervelende bezoeker. Belangrijk is om achteraf met elkaar te bespreken wat er wel en niet goed ging. Die reflectiemomenten proberen we steeds meer in het werk te verweven.’
Belangrijk is ook dat de medewerkers beseffen dat je tijdens het werk continu van elkaar leert, meent Van de Wetering: ‘Hoe meer je weet van leren, hoe makkelijker het gaat en hoe beter je kunt reflecteren op je handelen. Maar zo’n proces kost tijd. Daar zijn we nog niet helemaal.’

Meer regie

Een ander belangrijk leerprincipe van de hernieuwde visie is dat leren en ontwikkelen, vertrekt vanuit de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers. ‘Dan hebben we het onder meer over leerinterventies om aantoonbaar bekwaam te blijven’ licht Dings toe. ‘Veel medewerkers denken: moet ik mijn tijd steken in het leren van handelingen die ik al kan uitvoeren? Als ze meer regie krijgen op dat vlak, is er meer tijd om dingen te leren waar ze echt mee verder kunnen.’ Het MMC zit momenteel nog volop in dit proces, vervolgt ze. ‘Dan gaat het onder meer over vragen als: in hoeverre kun je leunen op zelfverklaringen van medewerkers? Is er een setje van een minimum aantal handelingen dat wel nog afgevinkt moet worden?’

Levend maken

Het opstellen van een visie is niet zo moeilijk, vinden Van de Wetering en Dings. Lastiger is om het document tot leven te brengen. En er met elkaar over te blijven praten. Dings: ‘Dat doe je onder meer door je continu af te vragen: langs welke structuur werken we met elkaar? Een visie kan richting en steun geven aan de gesprekken die we voeren.’

Geschreven door: Sigrid Starremans.

Meer over opleiden & ontwikkelen in de zorg? Bekijk ons kenniscentrum voor opleiden & ontwikkelen.

Artikelen over opleiden & ontwikkelen in de zorg in jouw mailbox? Meld aan voor onze nieuwsbrief voor leerhuizen in de zorg.