De vijf momenten van leerbehoefte zijn: (1) Wanneer je iets voor de eerste keer leert, (2) wanneer je meer wil leren, (3) wanneer je probeert toe te passen en/of te onthouden, (4) wanneer er iets fout gaat en (5) wanneer er zaken veranderen.

Takken van vaardigheid

In het zorgonderwijs raken theorie en praktijk steeds vaker met elkaar verweven. ‘Bij het ontwerpen van een leereenheid is het daarom goed eerst de context te analyseren’, vertelt Lia Bijkerk, docent en onderwijskundige. In haar training blended onderwijs ontwerpen werkt ze met een stappenplan. ‘De eerste taak is om te onderzoeken welke ontwikkelingen er spelen in het onderwijs en het werkveld. Vervolgens kijk je naar de grote kaders, zoals landelijke en opleidingskaders, en de plek van de leereenheid in het curriculum. Bij de tweede taak bepaal je het leerresultaat, de leeruitkomsten en de leerdoelen. Als dat duidelijk is bepaal je hoe je dit gaat toetsen en welke leeractiviteiten daar goed op aansluiten.’

Slimme inzet

Vervolgens is het van belang om na te denken over wat het beste past in een fysieke bijeenkomst en wat ook digitaal kan. ‘Hier komt het digitaal leerplatform om de hoek kijken’, vertelt Bijkerk enthousiast. ‘Studenten kunnen hier micro-learnings vinden – dus geen complete e-learnings, maar compacte filmpjes of kennisclips. Dit draagt bij aan voorbereiding en/of ondersteuning op alle vijf de momenten van leerbehoeften: denk bijvoorbeeld aan OK-assistenten die online leren hoe ze de OK bedrijfsklaar kunnen maken. In de fysieke lessen houd je dan tijd over om van elkaar te leren: wat zijn bijvoorbeeld verschillen tussen de zorginstellingen of handige best practices die studenten van elkaar kunnen overnemen?’

Drie kanten

Bij de Erasmus MC Academie doen docenten al ervaring op met deze manier van onderwijs ontwerpen. Bijkerk: ‘Het idee is dat studenten meteen vanaf dag 1 het nut inzien van wat ze moeten leren, want ze gebruiken het meteen in de praktijk. Dit zou motiverender moeten zijn dan eerst een halfjaar theorie krijgen en daarna pas praktijkonderwijs. De digitale ondersteuning helpt bovendien enorm in de praktijk. Zowel de studenten als de praktijkopleiders kunnen de informatie snel en goed vinden.

Zowel docenten als praktijkopleiders gaan ervan uit dat studenten zo sneller en beter opgeleid worden voor hun beroep. Zo snijdt het mes aan drie kanten.’

Tekst: Naomi van Esschoten

Lia Bijkerk is één van de experts tijdens onze Masterclass Blended leren in het zorgonderwijs.