Het hoge verzuim onder Generatie Z-studenten in het onderwijs is een groeiend probleem. Steeds vaker merken docenten en praktijkopleiders dat studenten moeite hebben om gemotiveerd en aanwezig te blijven. Wat ligt ten grondslag aan dit hoge verzuim, en hoe kun je als docent of praktijkopleider deze trend doorbreken? In dit artikel verkennen we de mogelijke oorzaken en bieden we concrete tips voor het omgaan met verzuim.

Oorzaken van het hoge verzuim onder Generatie Z-studenten

1. Mentale gezondheidsproblemen

Generatie Z kampt met een toenemende druk en stress, wat leidt tot mentale gezondheidsproblemen zoals angst, depressie en burn-out. Dit heeft direct invloed op hun aanwezigheid en motivatie.

Voorbeeld:
Een student die moeite heeft om een balans te vinden tussen de studie en een bijkomende bijbaan, kiest ervoor om zich terug te trekken wanneer het te veel wordt.

2. Overbelasting door meerdere verplichtingen

Veel Generatie Z-studenten combineren hun studie met werk en andere verplichtingen, wat resulteert in overbelasting en vermoeidheid. Dit kan het moeilijk maken om consistent aanwezig te zijn.

Voorbeeld:
Een student die naast haar studie meerdere diensten draait in de zorg, kan moeite hebben met het bijhouden van lesmateriaal en verplichtingen op school.

3. Onvoldoende motivatie en betrokkenheid

Wanneer de opleiding of stage niet direct aansluit bij hun persoonlijke interesses of carrièreambities, kan de motivatie om aanwezig te zijn afnemen.

Voorbeeld:
Een student die de zorgopleiding volgt uit praktische overwegingen, maar geen intrinsieke interesse in het vak heeft, kan de neiging hebben om te verzuimen.

4. Een gebrek aan verbinding met de leeromgeving

Generatie Z is gewend om met technologie te werken, maar kan moeite hebben met het opbouwen van een persoonlijke band met de opleiding of de stageplek. Wanneer ze zich niet verbonden voelen met hun leeromgeving, kan dit leiden tot verzuim.

Voorbeeld:
Een student in een zorginstelling voelt zich geïsoleerd van het team en besluit vaker afwezig te blijven uit gebrek aan betrokkenheid.

5. Onvoldoende ondersteuning bij het beheren van stress en verantwoordelijkheden

Veel studenten weten niet goed hoe ze hun tijd en stress effectief kunnen beheren, wat leidt tot uitstelgedrag en uiteindelijk verzuim.

Hoe om te gaan met het hoge verzuim

1. Bied mentale gezondheidszorg en steun aan

Zorg ervoor dat studenten toegang hebben tot mentale gezondheidszorg en steun, bijvoorbeeld via een vertrouwenspersoon op de opleiding of door samen te werken met psychologen en counselors.

Praktijkvoorbeeld:
Introduceer een maandelijkse ‘well-being check-in’ voor studenten waarin ze niet alleen hun academische voortgang, maar ook hun mentale welzijn kunnen bespreken.

2. Creëer een flexibele leeromgeving

Geef studenten de ruimte om een gezonde werk-privébalans te vinden door flexibele onderwijsopties aan te bieden, zoals online lessen of zelfstudieprogramma’s.

Praktijkvoorbeeld:
Bied extra online leermaterialen aan voor studenten die fysiek niet aanwezig kunnen zijn vanwege werk of andere verplichtingen. Dit voorkomt achterstanden en maakt leren toegankelijker.

3. Versterk de motivatie door betekenisvolle taken

Verbind de opleiding met concrete, zinvolle ervaringen in de praktijk die studenten direct kunnen helpen in hun carrière. Dit verhoogt de betrokkenheid en maakt aanwezigheid relevanter.

Praktijkvoorbeeld:
Laat studenten een project uitvoeren dat gerelateerd is aan echte zorgsituaties, zoals het ontwikkelen van een zorgplan voor een patiënt, en bespreek dit met praktijkopleiders.

4. Stimuleer open communicatie en betrokkenheid

Zorg ervoor dat studenten zich gehoord en ondersteund voelen, zowel op school als tijdens hun stage. Regelmatige feedbacksessies kunnen helpen om betrokkenheid te verhogen en problemen tijdig te signaleren.

Praktijkvoorbeeld:
Organiseer wekelijkse ‘check-ins’ met studenten om te bespreken hoe het gaat, zowel academisch als persoonlijk. Dit geeft studenten een platform om zorgen of uitdagingen te delen voordat deze leiden tot verzuim.

5. Verantwoordelijkheid nemen en eigen doelen stellen

Stimuleer studenten om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces. Dit kan door hen zelf leerdoelen te laten stellen en hen te begeleiden in het naleven van deze doelen.

Praktijkvoorbeeld:
Laat studenten aan het begin van hun stage een persoonlijk leerdoel formuleren en bespreek wekelijks de voortgang, waarbij je ze aanspoort om ook verantwoordelijk te zijn voor hun aanwezigheid en prestaties.

Tot slot

Het hoge verzuim onder Generatie Z-studenten vraagt om een zorgvuldige aanpak die rekening houdt met hun mentale gezondheid, werkdruk en motivatie. Door proactief te reageren op deze uitdagingen en studenten actief te ondersteunen in hun leerproces, kunnen docenten en praktijkopleiders helpen het verzuim te verminderen en tegelijkertijd het welzijn van de studenten te bevorderen. Het creëren van een flexibele, betrokken en ondersteunende leeromgeving is essentieel voor het succes van deze generatie in de zorgsector.