Mentale gezondheid is een groeiend aandachtspunt bij Generatie Z. Onderwijsprofessionals in de zorg merken dat veel studenten kampen met stress, angst en burn-outklachten. Dit belemmert niet alleen hun leerproces, maar ook hun ontwikkeling als toekomstige zorgprofessionals. Wat zijn de oorzaken van deze mentale uitdagingen en hoe kun je als docent of praktijkopleider een ondersteunende rol spelen?
Oorzaken van mentale gezondheidsproblemen bij Generatie Z
1. Druk om te presteren
Generatie Z groeit op in een competitieve wereld waarin hoge verwachtingen vaak de norm zijn, zowel op school als in het persoonlijke leven. Dit kan leiden tot chronische stress.
Voorbeeld:
Een student die naast zijn studie meerdere bijbanen heeft, voelt zich voortdurend overweldigd door de druk om te excelleren in alles.
2. Invloed van sociale media
De constante blootstelling aan de ‘perfecte levens’ van anderen via sociale media kan het gevoel van eigenwaarde van studenten aantasten. Vergelijkingen met anderen versterken vaak gevoelens van onzekerheid en minderwaardigheid.
Voorbeeld:
Een stagiair die moeite heeft met een medische handeling, ziet online leeftijdsgenoten die perfect lijken te presteren, en begint te twijfelen aan zijn eigen capaciteiten.
3. Gebrek aan veerkracht
Omdat veel uitdagingen tijdens hun opvoeding zijn weggenomen, hebben sommige studenten minder ervaring met het omgaan met tegenslagen. Dit kan hen kwetsbaarder maken voor stressvolle situaties.
Voorbeeld:
Een student verpleegkunde die een negatieve beoordeling krijgt, heeft moeite om hiervan te herstellen en te leren.
4. Maatschappelijke onzekerheden
Generatie Z heeft te maken met grote maatschappelijke vraagstukken zoals klimaatverandering, pandemieën en economische onzekerheid. Dit draagt bij aan gevoelens van angst en machteloosheid.
Tips om mentale gezondheid te ondersteunen
1. Stimuleer een gezonde balans
Help studenten prioriteiten te stellen en een balans te vinden tussen studie, werk en vrije tijd. Dit vermindert stress en bevordert welzijn.
Praktijkvoorbeeld:
Bespreek tijdens een stage-evaluatie niet alleen professionele doelen, maar vraag ook hoe het met hen gaat buiten het werk.
2. Creëer een veilige leeromgeving
Zorg voor een open sfeer waarin studenten durven te praten over hun mentale gezondheid zonder angst voor stigma of negatieve gevolgen.
Praktijkvoorbeeld:
Begin een les of bijeenkomst met een check-in: “Hoe voelt iedereen zich vandaag?” Dit nodigt uit tot eerlijkheid en normaliseert het gesprek over welzijn.
3. Ondersteun bij het ontwikkelen van veerkracht
Moedig studenten aan om uitdagingen aan te gaan en te leren van tegenslagen. Gebruik reflectie-oefeningen om dit proces te begeleiden.
Praktijkvoorbeeld:
Na een moeilijke situatie, zoals een klacht van een patiënt, vraag je: “Wat heb je geleerd? Wat zou je een volgende keer anders doen?”
4. Leer signalen van overbelasting te herkennen
Let op tekenen van stress of mentale uitputting, zoals vermoeidheid, terugtrekgedrag of een plotselinge daling in prestaties, en bespreek dit met de student.
Praktijkvoorbeeld:
Een student die vaak afwezig is of minder betrokken lijkt, kan gebaat zijn bij een één-op-één-gesprek om te achterhalen wat er speelt.
5. Verwijs naar professionele hulp wanneer nodig
Soms overstijgen de problemen van een student de mogelijkheden binnen het onderwijs. Wees niet bang om hen te wijzen op externe hulpbronnen zoals een studentpsycholoog of huisarts.
6. Promoot zelfzorg en ontspanning
Wijs studenten op het belang van activiteiten die hen energie geven, zoals sporten, hobby’s of mindfulness.
Praktijkvoorbeeld:
Organiseer een korte workshop over stressmanagement tijdens een opleidingsdag.
Tot slot
Mentale gezondheid is een cruciale factor voor het succes en welzijn van Generatie Z-studenten in de zorg. Door aandacht te besteden aan de oorzaken en proactieve ondersteuning te bieden, kun je bijdragen aan hun groei, zowel als individu als professional. Samen kunnen we een generatie vormen die niet alleen technisch sterk is, maar ook mentaal veerkrachtig.
