In het Noorden van Nederland was het personeelstekort in de zorg lange tijd niet zo urgent als in vele andere delen van het land. Maar na de hectische coronatijd moest ook het noorden van het land eraan geloven. ‘Vanaf toen bleven er echt vacatures openstaan’ vertelt bestuurder Roeli Mossel. ‘We zijn om de tafel gaan zitten om te bekijken of we creatieve oplossingen konden verzinnen.’

Aantallen verdubbelen

Na enig onderzoek werd geconcludeerd dat er op de leer-werktrajecten wél nog voldoende respons kwam, in tegenstelling tot op de vacatures waarin gediplomeerd personeel werd gevraagd. ‘Daarom besloten we om die plekken in een keer te verdubbelen met 75 plaatsen’ vertelt Mossel. ‘Het gaat om een derde helpenden, eenderde verzorgenden en een derde verpleegkundigen. En dat is nu al twee keer gelukt. Het zijn vooral zij-instromers die reageren.’

Kapitaal voor toekomst

De extra BBL-leerlingen werden bovenformatief ingezet als ‘als kapitaal voor de toekomst’. Mossel ziet het ook als een manier om tijd te kopen. De organisatie heeft op die manier de rust om na te denken over innovaties waarmee de zorg in de toekomst met minder mensen maar toch kwalitatief goed verleend kan worden. ‘Want we verwachten niet dat we nog een derde keer zoveel mensen uit de markt kunnen halen’ licht Mossel toe.

Organisatie gegroeid

Een ongunstig, niet voorzien, bij-effect was echter dat de medewerkers al na driekwart jaar niet meer boventallig waren. De oorzaak was dat collega-organisaties op de rem gingen staan in de vakanties vanwege te weinig personeel. ‘Daardoor kwamen alle nieuwe cliënten naar ons toe’ vervolgt Mossel. ‘Wij zijn toen als organisatie gegroeid terwijl dat niet perse de bedoeling was. Wij voeren nu, in tegenstelling tot voorheen, wel overleg met andere zorginstellingen over een goede verdeling van de cliënten.’

Professionalsflat

NNCZ bedacht nog een andere manier om de organisatie extra aantrekkelijk te maken voor potentiële medewerkers. Vooral jonge mensen hebben vaak moeite om zelfstandige woonruimte te vinden. Het idee ontstond om de nieuwe leerwerkplekken te combineren met het aanbieden van woonplekken, geënt op de zusters- en broedersflat in de jaren 60 en 70 waar verpleegkundigen in opleiding toen verplicht verbleven. Mossel: ‘Al onze gebouwen zijn in handen van beleggers. Dankzij onze goede contacten in die wereld hadden we binnen een maand een geschikt pand tegen het centrum van de stad Groningen aan. Een aantrekkelijke locatie ook vanwege de aanwezigheid van een leuke, grote stad.’ Al heeft deze actie niet aantoonbaar geleid tot meer aanmeldingen, erkent ze.

Kosovo

De 24 appartementen zijn voorzien van een eigen woon-, slaap- en badkamer. Er zijn drie grote woonkamers met keuken die de studenten met elkaar delen. ‘Er wonen vooral jonge mensen die anders nog bij hun ouders hadden gewoond in het NNCZ professionalshuis’ vertelt Mossel. ‘En sinds kort wonen er ook vier verpleegkundigen uit Kosovo, die we via een van onze contacten hebben geworven. Die zorgen weer voor een andere dynamiek in het huis.’

Tiny houses

Verder is het plan om op een stuk grond dat de organisatie in Drenthe in bezit heeft, twintig tiny houses te realiseren voor medewerkers en studenten. Vanuit de gemeente kwam daar snel commitment voor. ‘Maar ondertussen zijn we een jaar verder en nog steeds niet opgeschoten’ vervolgt Mossel. De nieuwe plannen en het vooruitzicht dat er meer collega’s bij zouden komen, zorgen voor een positieve flow in de organisatie, vindt ze. ‘Zeker na de covidtijd was het fijn dat we met positieve dingen aan de slag zijn gegaan.’

Zelf financieren

Toch zijn dergelijke projecten niet voor iedere organisatie weggelegd. Zo leidde de verdubbeling van het aantal leerlingen ook tot een verdubbeling van het aantal begeleiders. NNCZ zette een deel van het eigen vermogen in om de salariskosten, begeleiding en een deel van de huisvesting te dekken. Tot 2027 werd er een bedrag van 5 miljoen voor gereserveerd. Mossel: ‘Niet iedere zorginstelling heeft de mogelijkheid om degelijke projecten zelf te financieren. Maar je zou ze ook samen met andere zorginstellingen kunnen oppakken. Tegen een medewerker van VWS die onze organisatie prees om deze initiatieven heb ik gezegd: “Fijn dat u zo positief bent. Misschien moeten jullie dit soort projecten faciliteren.”’

Andere organisatie?

Een even snel antwoord had Mossel op een vraag van VWS of ze niet bang was dat het geïnvesteerde geld verloren zou kunnen gaan. De extra opgeleide medewerkers zouden na hun opleiding immers voor een andere organisatie kunnen kiezen. ‘Voor mij is dat heel simpel’ was het antwoord van Mossel. ‘Ons geld is bedoeld voor de zorg en niet expliciet voor NNCZ. Ik kijk meer op maatschappelijk dan op organisatieniveau naar dit onderwerp.’

Geschreven door: Sigrid Starremans.

Meer over opleiden & ontwikkelen in de zorg? Bekijk ons kenniscentrum voor opleiden & ontwikkelen.

Artikelen over opleiden & ontwikkelen in de zorg in jouw mailbox? Meld aan voor onze nieuwsbrief voor leerhuizen in de zorg.